Skip to main content

Posts

Showing posts from February, 2022

AWMA KA NI

Exodus 3:14-na kan chhiar chuan Pathianin Mosia zawhna chhangin ‘AWMA KA NI’ tiin a hming leh a nihna a hrilh tih kan hmu a. He lai thu hmang hian kan thiam tawk tlemte hmangin Pathian hi tu nge a nih tih zir kan tum ang a; Pathian chuan Mosia hnena a nihna leh a hming a puanchhuah chu a pu zo reng em? Pathian chu a awm tak tak em tih te kan zir dawn a ni. Tu nge i hming? Mihring zingah chuan Mosia tluka Pathian dawr nasa leh hnaihchilh hi an awm tawh lo ang. Aigupta ram atanga Israel te hruaichhuak tura Pathianin Mosia a thlan khan Mosia khan chhuan lam hrang hrang siamin a pha tih kan hmu a. Mosia dinhmun atang hi chuan thil tih awm tak a ni a; an hunlai khawvelah Pathian an hriat dan a la tawiin pathian lem tam tak an be bawk a nih kha. Aigupta ho pawhin pathian lem tam tak an bia a, chuvangin pathian hming hriat kha a pawimawh em em a. Mosia pawh hian amah tirtu hnenah hian tu nge a hming tih kha a zawt a; mipuite hnenah Pathian hming sawi lan kha a pawimawhin a tul a ni tiin ESV G

Sam 37-a hringnun zawhna ril

Bible-a bu lian ber chu Sam hi a ni a; Sam bu hian chhiar a hlawhin mi nawlpui pawhin kan hriat tlanglawn tak a ni awm e. Tuna kan sawi tur Sam 37 pawh hi kan hriatchian pawl tak a nih a rinawm. He Sam 37-na hmang hian kan thiam dan danin mihring nun leh Pathian nen kan inlaichinna te zirchhuah kan tum dawn a; kan thiam tawk leh theihtawk erawh chu a bei tham hle ang.  Tu ziah nge?   Sam 37-na hi tu ziah leh phuah nge tih hi Bible-ah kan hmu lo a; Sam 37:25-ah hian a ziaktu chu putar, mihring nuna tawnhriat ngah tawh tak a ni tih erawh chu kan hmu a. Mi tamtak chuan Lal David-a ziak a nih an ring a; Lal Davida’n a tawnhriat atangin he Sam hi a phuahchhuak a ni ang e an ti. Mi thiamte chuan he Sam hi kum BC zabi 4-na vela phuah niin an ngai a, Thuthlung Hlui lama mi thiam Artur Weiser, German mi chuan Israel fate sal tan hmain he Sam 37-na hi phuah niin a ngai.  A phuah dan kal hmang Sam hi hlahril/poetry hmanga ziah a ni tlangpui a; Sam 37-na pawh hi chutianga phuah leh ziah chhuah chu

Thuziaktu hlawkna

Kan thian thenkhat hnen atanga zawhna kan dawn fo chu ‘Chanchinbua thu in ziah hian pawisa in hlawh em?’ tih hi a ni a; a chhanna chu ‘Pawisa kan hlawh lo’. Chutih rual erawh huang neia thuziak te erawh hi chuan sum leh pai tlem te chu an hlawh ve ang. Thawnthubu leh lehkhabu tihchhuah atang erawh hi chuan, sum dawnna atana hman tlak loh sum leh pai tlem chu la lut an awm bawk ang a. Sum tam tak hui lut khawpa lehkhabu hralh thei hi tun Mizoramah chuan mi sawm chuang an awm lo ang. Chuti si, thuziah hi eng nge a hlawkna? Anmahni tan an ziak Thu chhiar tlak leh chanchinbua chhuah tlak, lehkhabua chhuah tlak ziak tur chuan lehkha chhiar te, thil thleng ngaihven te, a hun leh hmun te hriat a ngai a. Chung zawng zawng hriat hnuah chuan taima taka  thil hriat leh vei te chu ziah chhuah a ngai thin. Mi taima lo tan thuziah a theih loh. Chutiang a nih avang chuan taima leh hun bi nei taka hun hman a ngai a, lehkhabu tha leh ropui tak ziak tur phei chuan kum tam tak pawh a ngai hial thin. Chuv

Felna leh rorelna dik – a kang chat ta em ni?

Tun hnaia Mizoram khawvel kan thlir chuan Kuhva, Champhai Deputy Commissioner leh Mizoram Sorkar kan hrawn mek te hian kan rilru a luah a, zawhna tam tak kan nei a ni. Chung zawng zawng lo awmna chhan – rorelna dik leh felna chungchang hi Zawlnei Amosa bu behchhanin kan ram mamawh a nih zia kan thiam tawk tlemte hmangin kan zir dawn a ni.  Amosa hun lai khawvel Amosa hi zawlnei ropui leh hmasa ber pawl a ni a; a hming awmzia chu ‘kengtu’ emaw ‘phuntu’ emaw tihna a ni. Zawlnei sikula kala zawlnei hna zir ni loin ran rual a enkawl laiin Pathianin zawlnei ni turin a ko a ni (7:14). Amosa hun lai khawvelah hian Israel ram – chhim leh hmar te chuan an hausak vanglai tawngin an chhehvel hmelma te pawh an hneh a. Sakhaw lamah pawh an puithiamte chuan inthawina an uar a, Jerusalem pawh sipai te’n vengin mipui pawh an hausa hle a ni. Mipuii’n Lalpa ni ropui tak mai an nghah lai takin zawlnei Amosa hian Israel mipuite chu an sualna sima an hawi kir loh chuan hrem an ni dawn tih sawiin a vau lawk

Lên dengtu thuawihna leh rinna

Mizo zingah lên denga sangha man thin mi tam tak kan awm a; vawiin thlengin lên denga eizawng hi khawvelah mi tam tak kan la awm a; kan la awm zel bawk ang. Lên hmangin dilah emaw luiah emaw sangha man kha lên den awmzia chu a ni mai a; chutianga lên hmanga sangha mantu chu lên dengtu emaw sangha mantu emaw tiin kan sawi thin.  Lên dengtu pali te Lên dengtute zinga hmingthang leh lar ber chu Lal Isua zirtirte hi an ni awm e. Israel ram hmar lam Galilee khu Lal Isua hun lai chuan lên hmanga sangha man hi sumdawnna lian tak a ni a; Galilee bul vela mi nawlpui kha chu lên den thiam an ni ti ila kan sawi sual lutuk awm lo e. Chutiang zingah chuan Petera leh a unaupa Andria te, Jakoba leh Johana te unau pawh kha lên dengin ei an zawng a, an eizawnna lên an la vawn lai mekin Lal Isua’n rawngbawlpuiah sawmin an zui tih Chanchin Tha bu-ah kan hmu. Hemi te pali hi khawvela lên dengtu langsar leh vawiin thlenga kan la hriat zui tak zel te an ni awm e.  Sangha man tur a awm lo Lal Isua rawngbawln

Kuminah eng nge ka tih ve ang?

Kum thar chibai ule.  Khawvela kan lo pianna hi kan duhthlan a ni lo a; chhan neiin kan lo piang a ni tih erawh chu mi zawng zawngin kan hre vek awm e. Genesis 1:26 –ah Pathianin ama anpuia mihring a siam khan mawhphurhna min pe nghal a, khawvela thil awm zawng zawngte enkawl turin mawhphurhna min pe a nih kha. Khawvela sual lo lut avangin mihringte hian kan nih tur ang kan ni phak ta lo a; Lal Isua Krista hmanga siam that ngai, din thar leh ngai kan lo nih phah a nih kha. Kum tharah hian Lal Isua nen eng nge kan tih ve ang? Hmabak hlen tur nei mihring Mihring pangngaia kan lo piang chhuak a nih chuan mawhphurhna leh tihtur hi kan nei vek mai a; kan tihtur leh mawhphurhna erawh chu a inang lo. Mi thatchhia emaw mi taima tak emaw pawh ni ila keimahni tawkah tihtur leh hmabak hi kan nei theuh a; chumi lak atang chuan tumah kan zalen thei lo. Kan dam chhung chuan tihtur, hmabak leh hmasawn ngai kan ni a; chuvang chuan kan hma zawn theuha tih tur leh mawhphurhna kan neih te hi hlen chhuak

Beidawnna beidawng

Mi beidawng kan nih chuan kan ngaihtuahna a tawi a; hlim taka nuih hi a har hle. Ngaihtuahna a vak kual a; thil tha lo leh beidawnna tur hlir kan ngaihtuah thin. Chutianga hun harsa leh hreawm taka kan din lai leh kan beidawn lai ber chuan beiseina neih hram hram chu thil harsa ber leh min ti beidawng zualtu ber a nih tih chu mi beidawng te hian kan hrechiang ber awm e. Engtin nge kan tih ang? Hmalam kan la pan leh thei ang em? Kan chhe zo ta vek em ni? A chhanna hriat nghal theih loh zawhna a va tam em! Kan beidawnna chu engtin nge kan tih beidawn ang a, beiseina kan neih leh theih ang? Eng vangin nge kan beidawn? Kan awm mai mai hi kan beidawng ngawt ngai lo a; a chhan a awm thin. Kan hlawhchham vang te, hnawl kan nih vang te, AIDS/HIV, Cancer, ngaihzawng te nena inthen, nupa inkar buai, ruihhlo, sum leh pai, thihna……kan beidawnna chhan tam tak a awm thei awm e. Mi kan inang lo ang bawkin kan beidawnna chhan pawh a in ang lo a; kan dawnsawn dan pawh a inang hek lo. Keimahni tan theuh

Lal Isua te chhungkua hi an hausa em?

Krismas a hnai a, engtin tak nge Krismas hi kan hman ang tih chu Hripui/Covid-19 hian min tihbuai dan azirin a innghat kan ti thei awm e. Muangleia kan awm lai chuan Krismas kan lawm dan turah kan buai a; kohhran huang pawn lamah pawh kan inbuatsaih nasain kan ur lawk nasa hle thin. Sum leh pai tam tak kan seng a; thawmhnaw thar te nen kan lawm thin a. Kohhran pawhin ruai ropui tak nen Krismas hi a lawm a, Pathian faka zaikhawmin Krismas hi kan hmang thin. Vawiinah hian Krismas neitu Lal Isua te chhungkaw chanchin hi kan thiam tawk tlemte hmangin kan zir dawn a ni.  Mistiri chhungkua Chanchin Tha Matthaia ziak bung 13:55 kan chhiar chuan Lal Isua chu an khua Nazareth-ah a haw a, mipuite a zirtir tih kan hmu. Nazareth khawmi te hian Lal Isua hi a naupan lai atanga amah lo hre tawh an nih avangin an ngaisang hran lo a, mi danglam bik leh thiltithei tak a nihna kha an hre lem lo. Inkhawmna inah mipuite a zirtir pawhin mak an ti a, ‘thingrem siamtu fapa’ kha a ni lo em ni tiin an zawt a ni

Pathian hi a changkang em?

A hun leh ni pawh hriat mumal theih tawh loh khawpa hun rei lutuk tawha khawvel leh thil zawng zawng siamtu Pathian hi a changkang em? A chanchin an ziahna Bible lah kan pian hma lutuk a mi tawh a ni a; Bible an ziahna tawng Hebrai leh Greek te chu tawng thi tawh a ni a. Tun lai khawvel changkang lutuk tawh atanga thlir hian – Pathian hi a changkang em? Pathian tunlai lo lutuk leh a chanchin an ziahna Bible pawh lehkhabu hlui lutuk tawh a ni em? Tun lai thiamna leh changkanna hi Pathian leh Bible hian a um pha reng em? Science leh Sakhua Khawvel changkanna zawng zawng min thlentu chu Science thiamna hi a ni tih kan hre vek awm e. Science thiamna chuan khawvel a sawr zim a, Internet hmangin engkim kan zawng a, Social Media hmangin kan inkawm khawm a. Engkim hi Science chuan a fiah a; Science fiah theih loh chu thil rintlak loh leh thil chiang lo, chawtak khuka khupui tlak loha ngaihna khawvelah kan cheng mek a. Chumi hrin chhuah chu Pathian awm rin lohna leh Pathian changkang lo, Bible

Krismas-ah thingrem siamtu

Pathian hnam thlan Israel te chuan kum 2000 chuang kaltaah khan Pathianin thutiam ropui tak mai a tiam a; Juda chunga roreltu tur lal ropui tak mai, hriakthih ngat - Messia tia an koh chu zawlnei Isaia thuchah hmangin pek an ni dawn tih a tiam a. Israel fate chu an lawmin an nghakhlel hle a; Lal Davida aia ropui zawk leh thiltitheizawk lal ropui tak mai han neih chu an nghakhlel em em a. An chhehvela hnam dang Assuria leh Babulon ho te awpbehna hnuaia kun reng kha an ning em em tawh a; lal ropui leh thiltithei, khawvel puma roreltu ropui Messia ngei mai chu lo kal vat vat se an ti tawh hle a nih kha.  Thuthlung Hlui leh Zawlneite hrilhlawkna tifamkimtu Juda te hi sakhaw mi tak, Jerusalem lam hawia tawngtai ngat ngat thin mihring an ni a; an sal tanna hmun emaw khawii emaw hmun atang pawhin Jerusalem lam hawia tawngtai ngat ngat thin an ni. An sakhaw lehkhabu thianghlim ‘Tanak’ chu an ringin an hre bel hle a; Tanak bua Zawlneite hrilhlawkna te chu an hre belin an chunga roreltu tur Path

Pathian leh sum

Mihring kan nih chhunga kan rilru luahtu ber chu Pathian leh sum hi a ni ti ila kan sawi sual lo ang. He khawvela kan awm chhung hian sum leh Pathian thu hi kan buaipui a, kan thlan thlengin he thil pahnih hian min umzui a ni. Chuti taka pawimawh a nih avang chuan Lal Isua pawh khan Tlang chunga a thusawiah khan a telh a, mipui tam takin an ngaithla a nih kha. Lal Isua Krista min zirtir dan behchhanin  - Pathian leh sum hi engti anga buaipui tur nge tih kan zir ang.  Tlang chunga thusawi Chanchin Tha Matthaia ziak bung 5:1 tanga bung 7:29 thleng hi ‘Tlang chunga thusawi’ chhungah khung a ni a; Chanchin Tha Luka ziak kan en erawh chuan hmun zawlah te pawh a sawi niin a lang a. Chuvang chuan tum khata Lal Isua thusawi zawng zawng ni loin, Lal Isua zirtirna pawimawh tak tak te chu Matthaia hian hmun khatah a lakhawm ang a, Luka hian Matthaia sawi bak hi hmiun hran hranah a dah thung niin mi thiamte chuan an ngai a, a pawmawm hle.  Lal Isua thuneihna hmanga zirtirna Tlang chunga Lal Isua t

Pathian thu – khawnvar leh êng

Naupang Sunday Sikul kai rual atanga kum sawmriat chuang tawh pawhin Sam 119:105 thu hi kan hre vek awm e. He lai thu hmanga hla an phuah pawh Amy Grant-i’n mawi takin a sa a, Mizo tawng pawhin mawi takin kan let a, kan sa thiam fur awm e. He lai bible châng hlu tak hmang hian Pathian thuawih hlut zia hi kan thiam tawkin kan zir ang.  Sam 119 - Acrostic Poem Bible hi Thu leh Hla/Literature ropui tak mai a ni a; Pathian thu nung a nih piah lamah hian thu leh hla khawvelah pawh zir hlawh leh chai hlawh khawpa lehkhabu ropui a ni a. Pathian thu zirna huangah pawh Bible hi Thu leh Hla/Literature ropui tak a nih thu te, Thu leh Hla ziahna leh sawi chhuah dan chi hrang hrang (form) hmanga zir tel a ni thin. Sam 119 thu pawh hi zirmi te chuan ‘Acrostic Poem’ a ni an ti a; Hebrai A AW B (Alef, Bet, Gimel) 22 hmanga a indawt a phuah tihna a ni. Thuthlung Hlui hi Hebrai tawnga ziah niin A AW B hi 22 an nei a; Sam 199-na pawh hi Herbai A AW B (Alef, Bet, Gimel) indawtin a hla châng tin hi an phua

Rorelna dik

Hman atang tawhin rorelna dik leh dik lo hi a awm reng a; Mizo lalte zingah pawh lai lo taka rorel ching kha an awm ve zauh niin a lang bawk. Chutianga rorelna dik leh dik lo chuan ram leh hnamah nghawng chhuah lian tak a nei a, ram leh hnam ropui tak tak an tluk chhiat phah a; hnam te nau leh hriat hlawh mang lo te pawh an dinchhuah phah hlauh thung a nih hi. Bible-a Zawlnei tam zawkte hnathawh leh rawngbawlna pawh hi ram leh hnam siamtha tura Lal leh thuneitute fuihna leh thupek a ni deuh vek tih kan hre awm e. Vawiinah hian Zawlnei Amosa bu behchhanin rorelna dik pawimawhna leh a tulna kan zir ang.  Tu nge Amosa? Zawlnei Amosa hi Juda ram chhunga khaw pakhat Tekoka khuaa bream vulha eizawng a ni a; Amosa tih awmzia chu ‘phur’ emaw ‘phurtu’ emaw tihna a ni. Zawlnei zingah Amosa thupuanchhuah hi ziaka awm hmasa bera ngaih niin Juda lal Uzzia (783-742 BC) leh Israel lal Jeroboama II (786-746 BC) lal hun chhunga zawlnei a ni a. Amosa hi mi hausa beram vengtu nge ama beram ngei enkawltu

Kan inhumhimna Pathian Text: Sam 46

Kristiante zingah Sam 46 thu hi hre lo kan awm lo ang a; Sam 46:1-na thu phei hi chu chhia leh tha thliar thiam chin phei chuan kan hre vek awm e. He laia Pathian thu ropui tak hi kan innghahna leh kan thlamuanna a ni a, mi tin ngainat leh duh rawn Bible chang a ni ang ti ila kan sawi sual kher lo ang.  Kora fapa te fakna hla Sam 46-na hi Levia chite zinga mi Kora fapa te’n Lal Davida hun laia Pathian fak leh chawimawina tura Temple an sak thin niin a lang a (2 Chro. 20:19). ‘Zion hla’ tiin an sawi thin a; Pathian khawpui, Pathian chenna hmun chungchang sawiin Zion tlang, Jerusalem khawpui, Temple awmna chu Pathian chenna a ni tiin he Sam 46 hian a sawi lan vang niin ESV Global Study Bible chuan min hrilh a. Sam 46 phuahtu hi chiang taka hriat a ni tawh lo a, Kora fapate fakna hla tiin Bible-ah hian dah a ni.  Hla bihchianna Sam 46-na hi chang hnih leh thunawn nei hla a ni a; chang 7-na leh chang 11-na hi a thunawn a ni tiin ESV Global Study Bible chuan min hrilh. Mi mala sak chi hla n

Thupuan bu leh tun hun

Thupuan bu hi khawvelah hre lo kan tam awm lo e. A bu chhung thu zawng zawng hi hre vek lo mahila ‘Sakawlh leh 666’ hi chu kan hre hle a. Insawithaihna leh hun hnuhnung rorelna anga ngaiin kan sawiin kan zir thin a, Sakawlh leh 666 phei hi chu tu emaw kan puhin kam hmehbel nual tawh a nih hi! Chuvangin Thupuan bu hi engtiang chiaha zir tur nge ni a, engvanga ziah leh tu te tana ziah nge a nih tih kan zir ang a. Kan tunlai khawvel inlumlet milin Thupuan bu hi kan thiam dan ang angin zir kan tum dawn a ni.  Thupuan bu hi engtia hrilhfiah tur nge?   Kan hriat theuh angin Thupuan bu hi ‘khuhhawnna’ (apocalyptic) niin thil inthup leh biru hai lan thu sawina a ni. Hun kal tawh, tun hun leh hun lo la awm huama thu leh thil inthup sawina bu a ni a; inlarna bu a ni tel bawk tih kan hre vek awm e. A zir danah pawh hian chi hrang hrang – hun kal tawh leh awm mek sawina, ngaihdan indona, kohhran chanchin pum pui sawina, thil lo thleng tur anga sawina leh a thuziak kalhmang atanga hrilhfiahna anga