Skip to main content

Pathian hi a changkang em?

A hun leh ni pawh hriat mumal theih tawh loh khawpa hun rei lutuk tawha khawvel leh thil zawng zawng siamtu Pathian hi a changkang em? A chanchin an ziahna Bible lah kan pian hma lutuk a mi tawh a ni a; Bible an ziahna tawng Hebrai leh Greek te chu tawng thi tawh a ni a. Tun lai khawvel changkang lutuk tawh atanga thlir hian – Pathian hi a changkang em? Pathian tunlai lo lutuk leh a chanchin an ziahna Bible pawh lehkhabu hlui lutuk tawh a ni em? Tun lai thiamna leh changkanna hi Pathian leh Bible hian a um pha reng em?

Science leh Sakhua

Khawvel changkanna zawng zawng min thlentu chu Science thiamna hi a ni tih kan hre vek awm e. Science thiamna chuan khawvel a sawr zim a, Internet hmangin engkim kan zawng a, Social Media hmangin kan inkawm khawm a. Engkim hi Science chuan a fiah a; Science fiah theih loh chu thil rintlak loh leh thil chiang lo, chawtak khuka khupui tlak loha ngaihna khawvelah kan cheng mek a. Chumi hrin chhuah chu Pathian awm rin lohna leh Pathian changkang lo, Bible pawh lehkhabu hlui leh tun lai thiamna um pha lo lehkhabua ngaihna a lo piang mek tih kan hre vek awm e. Mi thiam tam tak rilruah Science leh Sakhua a indo a, Bible leh Laboratory chu an indo a, Bible leh Sakhua chuan hnawl leh hluihlawn a hlawh ta fo mai. 

Leilung siamtu 

Bible kan keua Sam 19-na kan chhiar chuan Pathian chu thilsiamtu ropui tak a nih thu kan hmu a; Lal Davida chuan Pathian ropuizia chu kan hmuh theih thil zawng zawng siamtu a nihnaah a lan chhuah thu hla ropui tak mai hi a phuah a ni. Van, boruak, chhun leh zan, khawvela thil awm zawng zawngte hian Pathian ropuizia hi an puang chhuak tih hi Scientist te pawh hian an hre chiang em em a; a siamtu Pathian erawh an ring duh lo mai chauh a ni. Vawiina he khawvel zau taka cheng mihring fing leh changkang em em te hian chhun leh zan kan siam chawp thei lo a, kan tidanglam thei hek lo. Arsi, ni leh thla kan siam thiam lo a, boruak zau tak pawh kan siam thei hek lo. Tlang leh lui lian tak tak kan siam thiam lo a, sik leh sa boruak nuam tak pawh kan la siam chawp thiam hek lo. Chung zawng zawng siamtu, mihirng te nunna atana engkim dik thlapa siamtu Pathian chu a changkang lo tihrual em ni le tiraw?

Thil siamtu fing

Kum 1858 –a Charles Darwin-a’n Evolution theory a tichhuah hnuah khawvelin Science zirdan hmel hmang a thlak a; thil nung mawlmang tak pakhat chu zawi zawia thilnung sang zawk leh changkang zawka lo thang danglamin tun hi kan lo thleng ta a ni tiin ‘evolution theory’ chu kan zirlaibuah kan zir a, khawvel pawhin a pawm duak duak mai a ni. Kum maktaduai tam tak kaltaah khan thilsakhat muk tak leh sa tak mai ‘cosmic egg’ an tih chu a puak darh a, chu thil sa tak puak darh chu zawi zawiin a lo dai a, tuna kan khawvel, leilung leh van thengreng zawng zawng hi alo insiam ta a ni tiin Big Bang Theory chuan a sawi a. Scientist thenkhat te chuan he ngaihdan hi an hnial a; siamtu fing tak tel lo leh mahni ringawta thil lo awm leh engkim fel tak leh a nih dan tur ang taka thilsiam leh nunna neia an awm thei hi an pawm thei lo a. A tir tea thil lo awm ‘cosmic egg’ chu eng tia lo awm nge tiin zawt ta ila, an sawi chiang thei lo. Mihring leh nungcha taksa bung hrang hrang – lu, beng, ka, mit leh engkim mai hi fel tak mai leh a nih dan tur ang taka a awm thlap te hi tihpalh thilthu ni loin siamtu fing tak tu emaw chu a awm a ni tiin Scientist tam tak chuan an sawi a. Mihring kan nih theihna chhan, kan nu leh pa kan chhun theihna chhan leh kan thlah te pawh mihring an nih zel theihna tura pawimawh em em DNA inang lo vek kan nei te hi amaha awm ve tawp a ni ang em?  Chung zawng zawng siamtu Pathian chu, Pathian mawl leh chang kang lo tak a ni thei dawn em ni?

Nunna siamtu

Vawiin thlengin nunna hi kan la siam chawp thei lo a, thihna atangin nunna pawh kan pe thei hek lo. Genesis kan chhiar  chuan Pathian chuan leia vaivut hmangin mihirng a siam a; a hnarah nunna thaw a thaw lut a, vawiin thlengin kan la nung a ni tih kan hre thei awm e.  Khawvel finna leh thiamna a sang em em tawh a; khawl ropui leh changkang tak tak kan siam a, kan hmasawn dan hi a ropui rapthlak hial zawk a ni. Chuti khawpa khawvel changkanga kan awm mek chung pawhin nunna erawh kan siam thei lo a, thihna kan pumpelh thei hek lo. Natna leh harsatna hrang hrang avangin mihring kan thi a, nunna kan inpe thei tawh lo. Chuvangin nunna hlu tak min siamsaktu kan Pathian hi Pathian changkang tak leh Science thiam em em mai; doctor ropui tak a ni tih kan hre thei awm e. Damlohna leh natna hrang hrang kan tawhin sum leh pai tam tak sengin kan inenkawl a, hmanraw changkang leh Doctor tha ber ber nena kan inkawl chung pawhin nunna kan chhanhim thei lo. Evolution Theory-a kan hmuh nunna nei thil mawl tak awm ve tawp mai nunna kha Scientist te chuan khawi atanga a neih nge an sawi thei lo. Nunna neitu Pathian hi a ropuizia leh a changkanzia chu Doctor te leh lusun chhungkua te hian kan hrechiang ber awm e.    

Lehkhabu ropui Bible

Pathian thiltheihna san zia leh tunlai Science & Technology thiamna chungchuang lutuk pawhin a la tluk loh zia kan sawi tawh a; Pathian thu Bible pawh hi vawiin thlenga lehkhabu ropui leh chhiar hlawh a la ni reng bawk. Kristian te chauhin Bible hi an chhiar lo a, mi thiam leh mi fing tak tak te pawhin nasa takin an zir a; Bible zirtirna leh thuchah te hi dik ti lo tumah kan awm tak tak lo. Mihring nun dan tur zirtirna te, damreina leh khawvela kan mamawh chi hrang hrang a sawi leh a zirtirna te hi Science thiamna hmanga fiah kher ngai loa thudik kumhlun tur a ni tih kan hre vek bawk. Mihring nun thlakdanglam thei lehkhabu hi an tam lo a; Bible erawh chuan mi tam tak rilru leh nun dan a thlakdanglam a ni tih a tak ngeia hretu leh hmutu te kan ni. Chuvangin Bible hi lehkhabu tun lai ber, a thuchah leh zirtirna te pawh khawvel awm chhunga dik tur lehkhabu changkang leh hlu a ni.  Khawvela lehkhabu hralh tam ber leh an tihchhiat tam ber a  ni a; vawiin thlengin mi tam zawkin kan la chhiar reng bawk. 

Pathian changkang, khawsak erawh sang lo

Pathian changkanna leh ropuizia leh Bible hlutna leh pawimawh kan sawi a. Khawvel mihring zinga chhandamna han thawk tura lo kal Pathian fapa Lal Isua Krista erawh mistiri ve mai a ni a; a nu leh pa te pawh an hausa lem lo. Bible zirmi te rin dan chuan Isua pa Josefa kha a dam rei lo a, Lal Isua hi hmeithai chhungkua atanga lo seilianin kum 30 vel zet chu an chhungkaw tan hna a thawk niin an ngai a; a pawmawm hle. Pathian chu rinawmna kawngah te, thilsiam leh thiltihtheihna kawngah te chuan a ropuiin a changkang em em a; amah anga ropui tumah an awm lo. Chutih laiin Pathian chu kan thian a ni a, kan biak phak leh kan biak theih, kan lama beng dawha kan mamawh te min ngaihthlaksaktu Pathian a ni. Changkang tak leh ropui taka amah biaa chibai buk turin min phut lo a, thlarau leh tihtak zeta chibai buk turin min phut zawk a ni (Jn 4:24).

Science thiamna leh finna te, ngaihtuahna leh finna ril tak aṭang te pawhin khawvel leh van te hi zirin hriatzawh tumin mahila, a tawpah chuan engkim siamtu Pathian ropuizia hi kan hmuhchhuah belh zel dawn alo ni. Science hmangin Pathian ropuizia hi kan haichhuak zel zawk alo ni.

Comments

Popular posts from this blog

Lal Isua Hmangaihna

Ramhlun North Pastor Bial Zaipawl in kum 2013 a an sak Lal Isua hmangaihna tih hla, T. Laldintluanga phuah hi tun lai ah hrelo kan vang hle awm e. He hla hi Zaithiam hrang hrang te pawhin an sa a. Lal Isua hmangaihna hi kan tan a tawkin engkima engkimah a rintlak zia puanchhuahna ropui tak a ni tih kan hre awm e.     He hla phuahtu T. Laldintluanga, Ramhlun North hi tunah hian Synod Choir (2018-2020) Conductor ni mek a ni a. He hla a phuah dan chanchin hi ka va zawt a, PDF in min lo pe thlap a, a chung ah ka lawm hle.  “He hla hi kum 2013 a ka phuah a ni a, heng hunlai hian a bikin thalaite ah mahni intihlum te, ruihhlo avanga thihna te, thih thut thutna ang chi kha a tam em em a, ka phak tawkin ka vei ve hle a ni. Chung ka thalai pui sual in a tihbuai mek, mahni intihhlum duhna hial nei, nun beidawnga tap mek te pawh chu Lal Isua hmangaihna hian a nghak reng ni hian ka hria a. Emau kawnga khualzin pahnih ten an khawhar hnem tura Lal Isua an sawm khan an va hlawhchham lo

BEISEINA NUNG

I Petera 1:3-9 A chunga kan tarlan Bible châng innghahna hi Petera te hun laia Asia Minor-a Kohhran țhang chak em em mai te chungchang lehkha a thawn ațangin a ni a. Helai 1:3-9 ah hian Pathian khawngaihnain Lal Isua tiha thawhnlehna hian beiseina nung min neih tir thu leh chu Lal Isua thiha thawhlehna chu kan chhandamna-chatuan nunna kan neih theihna tur a nih thu Petera hian min hrilh a. Beiseina hi keini ringtute chauh ni lo mi zawng zawng hian kan neih hi a pawimawh em em a. Beiseina hi mi rethei te chaw an ti hial țhin a ni. Miin beiseina a neih tawh loh chuan nun hlutna hi a hre tawh țhin lo a. Mi lar, zaithiam, Celeb etc pawh nise amah ah beiseina a awm loh chuan mahni intihhlum mai hi a thlang țhin. Hmanni lawk ah Linkin Park band-a an Vocalist Chester Bennington-a pawh inawkhluma an hmuh kha! Khang te kha a larin khawvelin an hriat nen-beiseina a neih tawh loh vang a ni ngei ang- a nunna kha amahin a inlak hial ni! Chuvangin beiseina neih pawimawh zia hi kan sawi

Phurrit a bo ta Kalvariah

Rev. John M. Moore a chu Kirkintilloch, Dunbartonshire, Scotland ah September 1, kum 1925 khan a lo piangin Pathian tihmi tak chhungkua atanga lo seilianin kum 16 a upa a nihin a paingthar a.    Glasgow, Scotland ah rawngbawlna/ministry zirin chu   lai vel kohhranah chuan rawng a bawl thin a. North America lamah a pem hmain nupui Esther Marr neiin Ontario, Canada-ah Baptist Pastor leh thurihtu ropui tak a ni a, November 2, kum 2017 khan a boral a. Rev. Moore hi Pathian hla phuah thiam tak mai a ni a, hla 150 chuang zet phuahin chung zingah chuan Mizote pawhin kan hriat lar em em ‘Phurrit a bo ta Kalvariah’(Burdens Are Lifted at Calvary) tih kum 1952 a a phuah hi khawvel deng chhuak khawpa a sulhnu a ni. He hla hi Mizo tawngin Rev. Lalrinmawia chuan mawi tak maiin min lehlin sakin tun hnaiah One in Christ te chuan mawi tak maiin an sa a nih kha. He a hla phuah mawi tak mai leh ringtute tana innghahna tlak Lal Isua a nih zia heti hian Rev. Moore chuan a sawi a- “Glas