Skip to main content

Posts

Showing posts from 2020

Mari nun tangin eng nge kan zir tur?

Kan Bible-a hmeichhe ropui ber chu Lal Isua Krista lo pianchhuahna Mari hi a ni ti ila kan sawi sual awm lo e. Kum tam tak kaltaa Pathian thutiam; khawvel chhandamtu tur Lal Isua Krista pianna tlak nun a nei leh tihhlawhtlina a awm theihna tura Mari inpumpekna zawng zawngte hi khawvel kan awm chhung leh chatuan thleng pawha kan sawi ban theih loh tur a ni ngei ang. A  chanchin tawi: Mari hming awmzia hi ‘khakna’ (bitterness) tihna a ni a. Juda hnam atanga lo chhuak niin Chhanchin Tha Luka ziaka kan hmuh dan chuan Davida fapa Nathna thlah kal zel a mi a ni a(Luka 3:23-38), a pasal Josefa erawh Davida fapa Solomona thlah kal zel a mi a ni thung. Dr. Henry M. Morris, ‘The Defender’s Study Bible’ tih lehkhabu ziaktuin a sawi dan chuan, “Josefa hi chu Jakoba fapa a nih tih chiang takin kan hmu a(Matt. 1:16); helai thu vek hi Luka chuan Josefa pa hi Helia tiin a sawi thung a(Lk. 3:23). A nihna takah chuan Luka hian Mari thlahtute chanchin min hrilh a ni. Luka’n Josefa hi Helia fapa tia a saw

Kristian nun dan tha: Chanchin Tha Johana ziak atangin

Kan Bible-ah, a bikin Thuthlung Thar lamah Kristiante nun dan tha zirtirna (Ethical Teaching) hi Paul-a lehkhathawn te leh Chanchin Tha bu hmasa pathumte atang hian kan hmu nasa a. Heti ang lam hawia thuziak leh lehkhabu chhiar tur pawh tam tak awmin Sunday Sikul Zirlai Bu-ah te pawh kan zir tawh thin a nih kha. Chutih rual erawh chuan Chanchin Tha Johana-a ziak atang erawh hi chuan chutiang lam hawi zirtirna thuziak leh lehkhabu erawh hi chu hmuh tur a vang ang reng hle.  Kum 1970 hmalamah khan Chanchin Tha Johana ziak atanga nun dan tha zirtirna (ethical teaching) hi zirchianna a awm hran lo a; Bible bu dang nena sawi kawp emaw chauhin a lo lang ve a. Kum 1999 khan Jan van der Watt chuan zirchiang tanin kum 2012 khan Zimmermann nen kan thupui sawi mek zirchianna bu hi an tichhuak a. He lehkhabu hlu tak hian Pathian thu zirmite mit ti varin Chanchin Tha Johana ziak hi kan thupui sawi mek lam hawi khian an zir nasat phah hle a.  Chuti anga mithiamte’n an zir chhoh dan zawng zawng chu k

Entawn tlak Josefa

Genesis bung 37-50  inkarah Thuthlung Hlui huna mi ropui ber pawl Josefa chanchin hi kan hmu tan a.  Thuthlung Hlui huna Israel hnam pa (patriarchs) Abrahama, Isaaka leh Jakoba te ai pawhin a chanchin hi Bible ah kan hmu tam a. Bible zirmi tam tak chuan Josepha chanchin chip chiar taka Bible-a a lan chhan hi Lal Isua Krista nun dan leh rawngbawlna nena a inan vang niin an ngai a. Josefa chanchin atang hian Pathian rinawm zia te, harsatna eng ang karah pawh Pathianin min koh chhan ang taka rinawm taka hlenchhuak tur kan nih zia a lang chiang hle a ni. A chanchin tawi: Josefa hming awmzia hi ‘Pathianin belhchhah rawh se’ tihna a ni a. A pa Jakoba tar lam fa niin a nu Rakili fa upa zawk a ni a; a pa fa duat bik niin kawrfual ze hrang hranga zia a siam sak tih kan hmu a. Unau sawmpahnih zingah amah hi sawmpakhatna niin a unau dang te pawhin a pa lakah an thik tih kan hria a. He tih hun lai vel hi kum BC 1900 emaw vel niin Bible zirmite chuan an ngai.  A pa Jakoba atanga Beram vulha eizawn

Kum 2000 hnulama Mizo zaithiamte leh an hla

Kum 2000 hmalama Mizo zaithiam, an vanglaia la piang hman ve lo te pawhin vawiin thlenga an zai kan la ngaihthlak reng peih hi an tam tawh lo a, chuti anga la zai reng thei pawh an tam tawh lp bawk. Hmeichhe lamah hian Rebecca Saimawii leh Lalrindiki Khiangte/Daduhi te hi thangthar leh zual te pawhin vawiin thlengin an hla thar leh an chanchin thar kan la ngaihven peih te an ni a; anmahni pawhin tun thlengin rimawi khawvelah an la inhmang peih a; an ngaihsanawm hle. Mipa lamah hian R. Lalbiaksanga leh Lalremruata te hi an vanglaia la piang ve lo thalai tam takin vawiin thlenga kan la duh te an ni bawk a. Mi dang te hi chu mual an liam tak vang te leh an inhman zui tak em em loh vang te pawh a ni ang e, an chanchin kan hre zui loin kan ngaihven em em lo.  Kum 2001-ah Mizoram leh Zofa te zawng zawng nghawr chhuak zaithiam Vanlalsailova lo lang tanin Joseph Zaihmingthanga leh Robert Lalduhzuala te nen Mizoram chhung leh pawn thlengin an lar chhuak a; vawiin thlengin Zofa te zaiin min la a

Sawma pakhat

  Khawvel changkang zelin a ken tel chu Pathian thu hriatchian duhna leh Kohhran faksel leh sawisel hi a ni a; huat leh do tur a ni lo a, tun aia nasa zawk hi a la hmachhawn dawn chauh a ni. Kum zabi sawmhnih pakhatnaah phei hi chuan mihring finna a sang em em tawh a; Kristian leh Kristian ni lo mi fing tak tak te lo chhuak zelin kan Bible te, Pathian leh Kohhran te zirchiangin Pathian awm ring lo tam tak khawvelah lo chhuak zelin Mizoramah te pawh kan awm hial tawh a nih hi. Mi kan dil chhutin thil lang tlang leh lang chiang, fiah theih apiang fiah tumin kan hmanhlel tawh a. Kohhran sum leh pai hman dan te kan zir chiangin sawma pakhat kan pek thinte pawh a hman dan nen lama hriatchian tumin kan dilchhut a, Kohhrana pek luh kher tul ti lo tawk te pawh kan awm leh zauh thin. Chuvangin sawma pakhat hi eng nge a nih chiah a, Kohhranah hian eng vanga pe nge kan nih tih te hi kan hriat hnu ni tawh mahse kan thiam dan ang angin i han zirchiang nawn leh teh ang u.   Engtik atangin nge sawma

Rev. Vanlalbela 'Ka hmaah dawhkan i buatsaih thin' chu hei le

Zofate zingah hian Rev. Vanlabela hi hre lo kan lo awm palh a nih pawhin mi tlem zawk kan nih a rinawm a; amah chiang taka hre lo pawhin rawngbawltu ropui tak a nihna hi amah kan hriat dan tlang lawn ber a ni ang. Chuti ang taka Pathian mi hman leh rawngbawltu ropui tak chuan ama chanchin a ziahna lehkhabu ‘Ka hmaah dawhkan i buatsaih thin’ tih chu September ni 5, 2020 khan a tlangzarh a. He lehkhabu hlu tak mai hi phek 350 a chhah niin thlalak hlu tak tak phek riat a inzep tel bawk a; cheng 250/- man niin chhiar a man hla hle. He lehkhabuah hian thupui sawmthum leh pasarih (37) awmin Mizo tawng thiam kan neih zinga a ber pawl C. Chhuanvawra endik niin hawrawp chhut sual pahnih khat erawh chu awmin chhiar a nuam hle a; C. Chhuanvawra hian thuhmahruai pawh a ziak nghe nghe a. He lehkhabu hlu tak mai atang hian kan ngaihsan rawn leh kan hriatchian chak Rev. Vanlalbela hi tunge a lo nih chiah tih chiang takin kan hre thei awm e. Rev. Vanlalbela te inah hian kum 2018 a BD 2nd Year kan zirl

Hla Hlutna

  - Rinfela Zadeng & Debbie Rinawmi Kum 1839 ah daih tawh khan English thuziak thiam Edward Bulwer-Lytton chuan ‘Ngunhnam aiin Pen-in thil a ti thei zawk’ tiin a lo sawi daih tawh a nih kha. Ni e, hei hi vawiin thleng pawhin a la dik a, khawvel awm chhung chuan thudik a nih reng pawh a rinawm. Thu leh Hla tha pawimawh zia hi kan sawi bang thei lo anga, kan sawi uar tawk zo ngai lo ang. America President ropui ber pawl Abraham Lincoln-a khan mi hang ho sal atanga a chhuahna chhan bul ber pakhat chu ‘Pu Tom-a In’ tih lehkhabu Harriet Beecher Stowe-i’n kum 1852 a a ziah vang kha a ni tih kan hre theuh ang a, khawvel pumin English hi kan tawnga kan hman chhan bul ber chu William Shakespare te ho vang a ni tiin sawi ta ila dawt lian tak kan sawi awm lo e. Chuti ang chuan Thu leh Hla (Literature) tha chuan khawvel a nghawng a, Zofate zingah pawh kan mi hmasa JF Laldailova te’n bul min tan sakin Mizo thu leh hla tha tak tak vawiin thlengin a lo piang chho ta zel a nih hi. Thu mai ni lo h

Awm lo ta la....

Tun lai Mizo thalaite zingah hian tu nge Lengzem hla phuah thiam ber pawl ni ang tiin inzawt ta ila, mi tam tak chuan K. Hminga, Aizawl Armed Veng South tlangval hi a ni kan ti ngei ang a; a ziathiam zia pawh hi kan hre theuh awm e. Zaithiam leh hla phuah thiam kawp a nihna te, a hla thu hriatthiam awl tak mai leh ril ru em em si te hi K. Hminga hlutna bik a nih zia te pawh kan hre theuh awm e.  Tun hnai lawka  Sangtei Khuptong-i’n mawi tak maia a sak ‘Awm lo ta la’ tih hla a sak te pawh hi mi nawlpui chuan kan hre vekin a rinawm a; sak pawh kan sa thiam vek awm e. He Lengzem hla mawi tak, a thu hriatthiam awl tak leh ril zet si hi K. Hminga hian kum 2018 kum chanve hnulama a phuah a nih thu min hrilh a. Kumin February ni 14, 2020 ‘Valentine’s Day’ ah khan Sangtei Khuptong hian Lyrics video tichhuakin chumi hnu  May ni 27, 2020 khan Music Video pangngaiin a tichhuak a nih kha. He thu ziah lai hian mi 524k zetin an en tawh a, tun laia Lengzem hla kan ‘play’ zin ber pawl a ni tiila dawt

Ka thianpa te in

Pathian khawngaihnaa kum 2016-2020 chhunga Aizawl Theological College-a Pathian thu kan zir chhungin thian tha em em mai pakhat – ka Zadeng pui leh unau ang chiaha ka en Z. Lalduhzuala thian ka nei a. Ani chu ka mize letling hlauh nei – pa tawngtam lo, puitling tak leh lehkhathiam thei tak mai a ni a. Kei aiin tlemin a pa te deuh tih lohah chuan engkawngahmah ka tluk ngai lo a. Harsatna leh tanpui ka ngaihna kawng hrang hrangah ka va pur a, ani chuan tlanchhe hauh loin min tanpui char char thin. Mize inpersan tak kan nih avang hian kan inzuiin kan inkawm reng lem lo a, a chang phei chuan kan inngaihsak ngai em em lo a. Keimah zawk hian ka duh hun hunah ka han pan a, zirna lama ka thiam loh te ka han zawt a. Sap tawnga thil ziah leh sawi a ngaih chang te hian ka thiam ang tawka ka ziah ve hi ka han endik tir a, a lo siam tha fai deuh vek thin! BD Thesis kan ziah te khan ani hi chu awm lo sela chuan keimah ringawt hi chuan ka puitlin zo kher awm lo e! Amamawh tu zawk hian Hostel-a

Sazupui

Ha hmai chunglam pahnih hlai fal bik nei te hi Sazupui ha nen a in an em avang hian Sap ho chuan chuti ang nei chu ‘Rabbit teeth’ tiin an sawi thin a. Chuti ang mi chu an nuih zawng te hian an ha hmai chu a lang chiang bik em em thin a. Mizo-ah heti anga ha hmai hlai nei hi kan awm nual a, an hmelthat viau phei chuan an inhmeh lel thin! Hmeichhe 1 thian ka nei a; chumi pawh chuan ha hmai hlai fal bik a nei a, a khup a tuah em em zui a – step-ah chhuk zawnga a kal chuan a hnungah ka kal a phal ngai thak lo! Sazupui ang maia ha hmai hlai bik pahnih, var tha deuh a neih avang chuan Sazupii tiin ka ko thin a. Amah roh pawh chuan lawm taka pawmin ‘I Sazupui ka ni’ a ti a, a lawmawm ang reng hle! He ka Sazupui khawi hi nula fel tak mai, thu leh hla lam tui tak, MA English niin “Poetry’ te hi a phuah ve roh thin a. Sap tawngin a Poetry phuah lehkhabu pakhat chu a ti chhuak ve tawh nghe nghe a. Chu a lehkhabu ka chhiar atang chuan amah hi ka hmel hriat a, mahse chung lai chuan a

Nupui pasal atan tunge kan duh?

-Rinfela Zadeng & Debbie Rinawmi Kohhran, khawtlang, ram leh hnam inghahna leh a chakna thuruk lian tak pakhat chu keini thalaite chungah hian a awm tiila kan sawi sual awm lo e. Tunlai khawvel changkang tawh lutukah phei hi chuan kum upa leh kan nu leh pa te thiam loh leh tihtheih lo, an ngaihtuahphak loh finna changkang tak takin min hual avangin thlalai lung fing zawk leh chak zawk te hi kan pawimawh zual a. Kan rilru puthmang a zirin kan chhungkua, kan kohhran leh kan ram dinhmun hi thui tak a innghat a ni. Kan ram leh hnam, kan kohhran leh kan chhungkuain hmalam leh hmasawn tura ke a pen theihna tur hian tuna kan hun hman mek leh kan awmdan hian hmun pawimawh ber a chang a. Chhungkua kan la din zelna tur, nuipui pasal zawn kawngah pawh hian kan lakah kan thalaipuite hian duh leh beisei, zawn an nei a. Kan nu leh pa te pawhin keini aimahin kan lakah beisei an nei sang zawk a, kan ram leh kan kohhran pawhin beiseina min nei sang hle a ni. Nupui tur atan hian....

Kan Ball hman hi kan thlak thei ang em?

Infiamna khawvelah hian ‘Ball’ pawimawhzia hi kan hre theuh ang a, ball tel loa infiamna hi a tlem zawk a ni hial ang. Khawvel huapa infiamna lar  Football, Tennis, Basketball adt te hi ball hman ngai vek a ni a, an ball hman tur pawh hi a bik taka siam niin ‘company’ tha leh rintlak te’n an siam a. Khawvel puma infiamna lar ber FIFA World Cup ah pawh a bik taka siam ball tha leh rintlak hi an hmang thin tih kan hre vek awm e. Ball awmna hmun a zirin kan chakin kan chak lo thin a, a awmna tur dika taka ball kan dah theih chuan hnehna kan chang thin a nih kha. Politics khawvelah pawh hian kan inkhelhna ball hian hmun pawimawh tak a chang a, kan ram leh hnam dinchhuahna leh tluksawp theihna pawh kan ball-ah hian a innghat a.  Kan Politician te leh mipuite’n politics khawvela kan inkhelhna ball hi kan ram leh hnam dinchhuahna atan hian a tha em tih hi inzawt ta ila; tha ti lo hi kan tam zawk ngei ang a. Mahse kan ball hman lai thlak tur khawpa mi huaisen leh dik erawh chu kan inkhel