Skip to main content

Kristian nun dan tha: Chanchin Tha Johana ziak atangin

Kan Bible-ah, a bikin Thuthlung Thar lamah Kristiante nun dan tha zirtirna (Ethical Teaching) hi Paul-a lehkhathawn te leh Chanchin Tha bu hmasa pathumte atang hian kan hmu nasa a. Heti ang lam hawia thuziak leh lehkhabu chhiar tur pawh tam tak awmin Sunday Sikul Zirlai Bu-ah te pawh kan zir tawh thin a nih kha. Chutih rual erawh chuan Chanchin Tha Johana-a ziak atang erawh hi chuan chutiang lam hawi zirtirna thuziak leh lehkhabu erawh hi chu hmuh tur a vang ang reng hle. 

Kum 1970 hmalamah khan Chanchin Tha Johana ziak atanga nun dan tha zirtirna (ethical teaching) hi zirchianna a awm hran lo a; Bible bu dang nena sawi kawp emaw chauhin a lo lang ve a. Kum 1999 khan Jan van der Watt chuan zirchiang tanin kum 2012 khan Zimmermann nen kan thupui sawi mek zirchianna bu hi an tichhuak a. He lehkhabu hlu tak hian Pathian thu zirmite mit ti varin Chanchin Tha Johana ziak hi kan thupui sawi mek lam hawi khian an zir nasat phah hle a. 

Chuti anga mithiamte’n an zir chhoh dan zawng zawng chu kan sawi vek seng dawn lo a; Chanchin Tha Johana ziak atanga Kristian te’n nun dan tha kan zir tur te lo tarlang ila-

Chatuan nunna: Chanchin Tha Johana ziakah hian ‘nunna’ tia a sawi hi Pathian atanga chhuak chatuan nunna a ni a; chu chu Lal Isua Kristaah awmin keini mihringte tan pawh chu nun chu kan tawm ve tur a ni a. Mihring nunna; engtik lai pawha boral thei reng, chatuan hremhmuna kal tur chu Pathianin a fapa Lal Isua Krista kaltlangin chatuan nunna min pe a. Chu nunna min petu Pathian chu mi dik leh famkim a nih avangin keini pawhin nunna min petu Pathian nihna leh a ze pui chu tawma dik tak leh fel taka nung tur kan ni.  Pathian atanga chhuak chatuan nunna, dik leh fakim changtu Kristian, Lal Isua avanga chatuan nunna neitu kan ni tawh a nih chuan mi dangte tan pawh luangchhuaka chatuan nunna an neih ve theihna tura hrilh leh zirtir hi kan bat a ni (7:38; 17:20). 

Eng chhuah tur kan ni: Chanchin Tha Johana ziakah Lal Isua chu nunna eng petu a nih thu kan hmu a(8:12, 12:14), Lehkhathawn lamah Pathian chu ‘eng’ a nih thu kan hmu bawk a nih kha 1Jn 1:5). He khawvel sual leh thim tikiang turin Lal Isua’n ‘eng’ a nih thu min hrilh a; keimahnia thim awm – kan ze tha lo te, kan rilru sual leh mi dangte chunga kan sualna zawng zawng tiboa eng chhuah tura lo kal a nih thu chiang takin a sawi a (12:46). Keini hi Lal Isua’n ‘eng fate’ tiin min ko a(12:35-36), chuvangin thil dik taka ti tur te, mi dangte pawhin Lal Isua Krista neitu kan nihna te chiang taka an hmuh theihna tura fiah leh eng taka nun hi kan bat a ni (3:9-21).

Hmangaihna: Johana hian Pathian chu hmangaihna a nih thu a sawi a(1 Jn 4:8, 16), chu Pathian hmangaihna Isua Kristaa awm kha keini mihringteah pawh a awm thu Lal Isua’n a sawi a(17:26). Chu hmangaihna Lal Isua leh Pathian inkara awm chu keini pawhin kan lo changin kan lo nei ve zel a (14:21, 23,16:27). Pathian hmangaihna chuan keini mihringte suala boral tur tan a fapa Lal Isua Krista kaltlangin chatuan nunna min pe tih chiang takin kan hria a. Chuti anga Pathian atang chhuak hmangaihna nunpuitu  leh neitu kan nih tawh avang chuan keini pawh inhmangaih tawn tur kan ni tih Lal Isua’n min hrilh a nih kha. (13:34-35).

Thutakah: ‘Thutak’ tih thu hi Johana hian Pathian nihna sawina tan leh Pathian thu chu thutak a nih thu sawina atan a hmang a(3:33, 17:17). Thutak chu Pathian leh Lal Isua nihna sawina atan a hmang a ni. Lal Isua Krista chuan amah chu kawng leh thutak a nih thu a sawi a; amah chu Pathian hnena thlenna kawng awmchhun a nih thu min hrilh a nih kha (14:6). Thutak hi Lal Isua Krista zirtirna laimuah hmangin mihring sualna zawng zawng pawh he thutak hian a chhuah zalen dawn tih a zirtir thin a (8:31-32). Johana hian ‘thutak’ hi a ngaipawimawhin a sawi zing hle a; thutak chu kan thiltihah te(3:21), Pathian kan biaknaah te (4:23-24) te tihtakzetin kan ti tur a ni tih min hrilh.  

Comments

Popular posts from this blog

Lal Isua Hmangaihna

Ramhlun North Pastor Bial Zaipawl in kum 2013 a an sak Lal Isua hmangaihna tih hla, T. Laldintluanga phuah hi tun lai ah hrelo kan vang hle awm e. He hla hi Zaithiam hrang hrang te pawhin an sa a. Lal Isua hmangaihna hi kan tan a tawkin engkima engkimah a rintlak zia puanchhuahna ropui tak a ni tih kan hre awm e.     He hla phuahtu T. Laldintluanga, Ramhlun North hi tunah hian Synod Choir (2018-2020) Conductor ni mek a ni a. He hla a phuah dan chanchin hi ka va zawt a, PDF in min lo pe thlap a, a chung ah ka lawm hle.  “He hla hi kum 2013 a ka phuah a ni a, heng hunlai hian a bikin thalaite ah mahni intihlum te, ruihhlo avanga thihna te, thih thut thutna ang chi kha a tam em em a, ka phak tawkin ka vei ve hle a ni. Chung ka thalai pui sual in a tihbuai mek, mahni intihhlum duhna hial nei, nun beidawnga tap mek te pawh chu Lal Isua hmangaihna hian a nghak reng ni hian ka hria a. Emau kawnga khualzin pahnih ten an khawhar hnem tura Lal Isua an sawm khan an va hlawhchham lo

BEISEINA NUNG

I Petera 1:3-9 A chunga kan tarlan Bible châng innghahna hi Petera te hun laia Asia Minor-a Kohhran țhang chak em em mai te chungchang lehkha a thawn ațangin a ni a. Helai 1:3-9 ah hian Pathian khawngaihnain Lal Isua tiha thawhnlehna hian beiseina nung min neih tir thu leh chu Lal Isua thiha thawhlehna chu kan chhandamna-chatuan nunna kan neih theihna tur a nih thu Petera hian min hrilh a. Beiseina hi keini ringtute chauh ni lo mi zawng zawng hian kan neih hi a pawimawh em em a. Beiseina hi mi rethei te chaw an ti hial țhin a ni. Miin beiseina a neih tawh loh chuan nun hlutna hi a hre tawh țhin lo a. Mi lar, zaithiam, Celeb etc pawh nise amah ah beiseina a awm loh chuan mahni intihhlum mai hi a thlang țhin. Hmanni lawk ah Linkin Park band-a an Vocalist Chester Bennington-a pawh inawkhluma an hmuh kha! Khang te kha a larin khawvelin an hriat nen-beiseina a neih tawh loh vang a ni ngei ang- a nunna kha amahin a inlak hial ni! Chuvangin beiseina neih pawimawh zia hi kan sawi

Phurrit a bo ta Kalvariah

Rev. John M. Moore a chu Kirkintilloch, Dunbartonshire, Scotland ah September 1, kum 1925 khan a lo piangin Pathian tihmi tak chhungkua atanga lo seilianin kum 16 a upa a nihin a paingthar a.    Glasgow, Scotland ah rawngbawlna/ministry zirin chu   lai vel kohhranah chuan rawng a bawl thin a. North America lamah a pem hmain nupui Esther Marr neiin Ontario, Canada-ah Baptist Pastor leh thurihtu ropui tak a ni a, November 2, kum 2017 khan a boral a. Rev. Moore hi Pathian hla phuah thiam tak mai a ni a, hla 150 chuang zet phuahin chung zingah chuan Mizote pawhin kan hriat lar em em ‘Phurrit a bo ta Kalvariah’(Burdens Are Lifted at Calvary) tih kum 1952 a a phuah hi khawvel deng chhuak khawpa a sulhnu a ni. He hla hi Mizo tawngin Rev. Lalrinmawia chuan mawi tak maiin min lehlin sakin tun hnaiah One in Christ te chuan mawi tak maiin an sa a nih kha. He a hla phuah mawi tak mai leh ringtute tana innghahna tlak Lal Isua a nih zia heti hian Rev. Moore chuan a sawi a- “Glas