Skip to main content

Vantirhkoh leh a hnathawh

Kan Bible – Thuthlung Hlui leh Thuthlung Thar-ah hian Vantirhkoh hi vawi 273 vel sawi lan a ni a. Kan mitthla-a a lan dan chuan Vantirhkoh hi thawmhnaw var ha, thla nei, eng var sut mai a ni awm e – a lemziak kan hmuh thin danah hian. Tunlai khawvelah pawh Vantirhkoh hmu leh an hnena inlar thin nia sawi kan la awm reng a. Vantirhkoh chanchin zirna hi ‘Angelology’ an ti a; vawiinah hian Pathian thu, Bible behchhanin vantirhkoh chanchin tlangpui kan zir chiang dawn a ni.

A hming awmzia

Vantirhkoh hi Greek tawng chuan 'ἄγγελος' (angelos) a ni a; Hebrai tawng chuan 'mal’āk̠' niin a awmzia chu thuchah kengtu tihna ni. Sap hoin ‘angelos’ chu Angel an ti a, Mizo-in Angel, Vantirhkoh tiin kan sawi thin. Pathian bula cheng, Pathian tirhkah nitura awm an ni a. Kan Bible-ah hian Vantirhkoh hotu lian pasarih kan hmu a, chungte chu- Uriel (Pathian meialh), Rafel (Pathian tihdam), Raguel (Pathian thian), Mikael (Pathian ang), Seriel (Pathian mi lian), Gabriel (Pathian chu ka chakna a ni), Ramiel (Pathian khawpui ri). 

Vantirhkoh nihna

Khawvel leh thil awm zawng zawng hi Pathian siam a nih thu hi Genesis 1:1-ah kan hmu a; Sam 148 kan chhiar chuan Vantirhkohte pawh hi Pathian siam a ni tih kan hmu bawk. Joba bung 38:1-7 kan chhiar chuan Pathianin khawvel a siam hmain Vantirhkohte hi a siam tawh tih kan hre thei bawk. Chanchin Tha Luka ziak bung 20:36-ah chantuan nunna nei, thi thei lo an ni tih kan hria a, nupui pasal an nei ngai lo a(Matthaia 22:30),  fing tak an ni bawk (Daniel 9:22, II Samuel 14:17).  Vantirhkohte hian mihring taksa ang an pu lo a, thlarau an ni a (Sam 104:4), an thianghlim bawk a ni (Marka 8:38). 

Vantirhkohte hian duthlanna te, finna te, thinlunga vei ken te pawh an nei ve a ni.  Charles C. Ryrie, ‘Basic Theology’ tih lehkabu ziaktu chuan, "Vantirhkohte hi ze nei an ni kan ti thei ang. Heng finna te, duthlanna te leh thinlunga vei ken te an nei a, heng an nihna te hi Vantirhkoh tha leh sual (evil angels) te hian nei kawp ve ve a ni. Vantirhkoh tha, Setana leh ramhuai te pawh hian finna an nei vek a (Matt. 8:29; 2 Cor. 11:3; 1 Peter 1:12), an thinlunga an vei ken an ti lang a ((Lk 2:13; Jakob 2:19; Thup. 12:17), an duhtlanna te pawh an sawi lang thin (Lk 8:28-31; 2 Tim. 2:26; Juda 6). Chuvangin Vantirhkoh te hi nihna leh ze nei an ni e tiin kan sawi thei ang. Mihring angin taksa an nei lo a, an mahni erawh hi chuan mizia leh nihna an nei ve a ni" tiin a sawi. 

Vantirkohte hi mipa nge hmeichhia an nih tih hi mihringin a hriat thu Bible-ah kan hmu lo a. Amaherawhchu, Bible ziahna tawng Hebrai leh Greek te chuan Vantirhkoh hi mipa angin an ziak a ni. 

Vantirhkoh sual leh tha

A chunga kan sawi te khi vantirhkoh tha, Pathian tirhkah te chanchin a ni ber a; Setana leh ramhuaite hi Vantirhkoh sual te tiin kan sawi thei bawk ang. A tirah chuan Pathianin Vantirhkoh te hi sual nei loin a siam a, mahse Isaia 14:12-15 leh Ezekiela 28:15 kan chhiar chuan Pathian lakah vantirhkoh thenkhat – Setana leh a hote an hel tih kan hmu. 

James Oliver Bushwell Jr., ‘A Systematic Theology of the Christian Religion’ tih lehkhabu ziaktu chuan, “Vantirhkoh suala tlu te khan an thiltih vanga thil lo thleng tur kha an hria tiin kan sawi thei ang. An mahni chhiatna tur an thlang a, an thiltih kha an hria a ni. Tihdamna awm loin sualah an tlu a (II Pet 2:4, Jud 6), an tan chhandamna a awm tawh lo. A lehlamah chuan, Vantirhkoh thianghlim te pawh kha duhthlanna an hmachhawn a, thianghlimna an thlang ta zawk niin a lang. Sualna chu a taka tawnhriatna an nei ve ta lo a ni” tiin. 


Vantirhkoh hi Pathian anga biak tur a ni em? 

Kolossa 2:18 kan chhiar chuan Vantirhkoh te hi Pathian kan ringa kan biak (worship) anga biak loh tur a nih thu kan hmu. Vantirhkohte chu Pathian thilsiam, a ropuina leh thuneihna puangchhuak tura a siam a nih avngin kan be tur a ni lo. Pathian chauh hi Lal Isua Krista kaltlanga kan biak tur a ni. Thupuan 22:9 ah pawh Johana khan Vantirhkoh ke bulah Pathian chibai buka buk tura a kun khan Vantirhkoh chuan Pathian chibai buk zawk turin a lo hrilh tih kan hmu. 

Vantirhkohte rawngbawlna

 A tir lama kan sawi tawh angin Vantirhkohte hi Pathian thuchah kengtu, Pathian hnen atanga thu pawimawh min hrilh tura Pathianin a hman te an ni tih kan sawi tawh a nih kha. Bible atanga kan thlir chuan, heti ang hian Vantirhkohte rawngbawlna hi kan khaikhawm thei awm e-

Pathian chibai buk turin (Is 6:3, Thup 4:8)

Pathian thuchah kengtu (Dan 9:22, Lk 1:11, 26, Thup 1:1)

Thlarau lama min tanpui (Dan 10:13, Thup 12:7) leh

Chhandamna changtute tana rawngbawltu (Heb 1:14). 

James Oliver Bushwell Jr. chuan, “Zawhna awm thei ta chu – Vantirhkohte hi Pathian anga kan biak loh a, an hnena tawngtai tur kan nih si loh chuan eng nge thlarau lama rawngbawltu an nih thurin hi a hlutna? A chhanna-ah chuan Vantirhkohte rawngbawlna chungchanga Bible zirtirna hi Pathianin khawvela ro a relna kan ngaihdan tihausa tu a ni tiin kan sawi thei ang” tiin a sawi.  

Tunlai khawvelah Vantirhkoh a la inlar em?

Bible hnu lam khawvelah hian Vantirhkohte hi an la inlar em? Mi tam takin an hmuh thu an sawi a, Mizoramah ngei pawh an hmuh thu an sawi thin. Hebrai 13: 1-2 ah chuan mikhualte chunga that chuah turin min hrilh a; a chhanchu vantirhkohte kan mikhual palh thei tih min hrilh. Abrahama leh Lota khan Vantihkohte an mikhual tih kan hmu (Gen 18: 2-22, 19:1, 2). Tanpui ngai tanpuite, mi hausa leh rethlei thliar tak maia an chunga that chhuah dan inchen loh te hi kan tih loh tawp tur a ni. Kan kianga Vantirhkoh lo awm rengte kan hnar lohna turin mitinin kan bula mite hnenah that i chhuah zel ang u.

Comments

Popular posts from this blog

Lal Isua Hmangaihna

Ramhlun North Pastor Bial Zaipawl in kum 2013 a an sak Lal Isua hmangaihna tih hla, T. Laldintluanga phuah hi tun lai ah hrelo kan vang hle awm e. He hla hi Zaithiam hrang hrang te pawhin an sa a. Lal Isua hmangaihna hi kan tan a tawkin engkima engkimah a rintlak zia puanchhuahna ropui tak a ni tih kan hre awm e.     He hla phuahtu T. Laldintluanga, Ramhlun North hi tunah hian Synod Choir (2018-2020) Conductor ni mek a ni a. He hla a phuah dan chanchin hi ka va zawt a, PDF in min lo pe thlap a, a chung ah ka lawm hle.  “He hla hi kum 2013 a ka phuah a ni a, heng hunlai hian a bikin thalaite ah mahni intihlum te, ruihhlo avanga thihna te, thih thut thutna ang chi kha a tam em em a, ka phak tawkin ka vei ve hle a ni. Chung ka thalai pui sual in a tihbuai mek, mahni intihhlum duhna hial nei, nun beidawnga tap mek te pawh chu Lal Isua hmangaihna hian a nghak reng ni hian ka hria a. Emau kawnga khualzin pahnih ten an khawhar hnem tura Lal Isua an sawm khan an va hlawhchham lo

BEISEINA NUNG

I Petera 1:3-9 A chunga kan tarlan Bible châng innghahna hi Petera te hun laia Asia Minor-a Kohhran țhang chak em em mai te chungchang lehkha a thawn ațangin a ni a. Helai 1:3-9 ah hian Pathian khawngaihnain Lal Isua tiha thawhnlehna hian beiseina nung min neih tir thu leh chu Lal Isua thiha thawhlehna chu kan chhandamna-chatuan nunna kan neih theihna tur a nih thu Petera hian min hrilh a. Beiseina hi keini ringtute chauh ni lo mi zawng zawng hian kan neih hi a pawimawh em em a. Beiseina hi mi rethei te chaw an ti hial țhin a ni. Miin beiseina a neih tawh loh chuan nun hlutna hi a hre tawh țhin lo a. Mi lar, zaithiam, Celeb etc pawh nise amah ah beiseina a awm loh chuan mahni intihhlum mai hi a thlang țhin. Hmanni lawk ah Linkin Park band-a an Vocalist Chester Bennington-a pawh inawkhluma an hmuh kha! Khang te kha a larin khawvelin an hriat nen-beiseina a neih tawh loh vang a ni ngei ang- a nunna kha amahin a inlak hial ni! Chuvangin beiseina neih pawimawh zia hi kan sawi

Phurrit a bo ta Kalvariah

Rev. John M. Moore a chu Kirkintilloch, Dunbartonshire, Scotland ah September 1, kum 1925 khan a lo piangin Pathian tihmi tak chhungkua atanga lo seilianin kum 16 a upa a nihin a paingthar a.    Glasgow, Scotland ah rawngbawlna/ministry zirin chu   lai vel kohhranah chuan rawng a bawl thin a. North America lamah a pem hmain nupui Esther Marr neiin Ontario, Canada-ah Baptist Pastor leh thurihtu ropui tak a ni a, November 2, kum 2017 khan a boral a. Rev. Moore hi Pathian hla phuah thiam tak mai a ni a, hla 150 chuang zet phuahin chung zingah chuan Mizote pawhin kan hriat lar em em ‘Phurrit a bo ta Kalvariah’(Burdens Are Lifted at Calvary) tih kum 1952 a a phuah hi khawvel deng chhuak khawpa a sulhnu a ni. He hla hi Mizo tawngin Rev. Lalrinmawia chuan mawi tak maiin min lehlin sakin tun hnaiah One in Christ te chuan mawi tak maiin an sa a nih kha. He a hla phuah mawi tak mai leh ringtute tana innghahna tlak Lal Isua a nih zia heti hian Rev. Moore chuan a sawi a- “Glas